273
فرمود اگر آنها توبه کردند و انابه نصیب آنها شد، خدا از بدترین گناهان آنها می‌گذرد، وقتی از بدترین گناهان آنها گذشت، از گناهان کوچک و گناهان میانی آنها یقیناً می‌گذرد.
اگر خدا از بدترین گناه آنها که شرک باشد گذشت، از گناهان میانی و کوچک آنها هم یقیناً می‌گذرد.
ولی در طرف حسنه اگر بفرماید خدا به بهترین اعمال آنها پاداش می‌دهد، بقیه سؤال می‌ماند اعمال میانی و ضعیف آنها چه طور؟ کاملاً اینها فرق می‌کند، چون کاملاً فرق می‌کند، تعبیر قرآن هم فرق کرده ...
در طرف حسنه نفرمود «أحسن الاعمال» آنها را ما جزا می‌دهیم، اگر أحسن اعمال آنها را جزا بدهد که توحید باشد، آن وقت افعال میانی آنها چه می شود؟
درباره حسنه این تعبیر را نکرد، درباره حسنه فرمود که ما همه اعمال آنها را به روال «أحسن الاعمال» پاداش می‌دهیم؛ یعنی چه؟
یک وقت است میوه‌فروشی، یک طَبق میوه دارد که بعضی ها خیلی درشت و شفّاف و شیرین است، بعضی میانی است. یک وقت است کسی کریمانه با این میوه فروش که عائله مند است می‌خواهد معامله کند، می‌گوید من همه این میوه‌ها را که مثلاً پنجاه کیلوست و چهار پنج کیلوی آن درشت و شفاف است، همه اینها را به قیمت آن شفاف و درشت می‌خرم، این می‌شود کریمانه معامله کردن، همه اینها را به قیمت آن برجسته‌ترین میوه می‌خرم، این کریمانه رفتار کردن است.
مؤمن بهترین عمل او همان اعتقاد توحیدی، ولایت، نبوّت و امامت است که به آنها معتقد است، صوم و صلاتی هم دارد، حج و عمره و زکات هم دارد، خدمات دیگر هم دارد، «أحسن الاعمال» او هم مشخص است که چیست، اعمال میانی او هم مشخص است که چیست.
اگر کسی مشمول لطف الهی بود، خدای سبحان همه این اعمال ضعیف و میانی را به قیمت آن «أحسن الاعمال» پاداش می‌دهد؛ لذا کاملاً تعبیر این دو آیه فرق کرده است.
درس تفسیر قرآن آیت الله جوادی آملی/ جلسه 29 تفسیر سوره مبارکه «زمر»، آیات 30 الی 37
کلمات کلیدی:
